TARİHTE BİLİNEN İLK MAHKEME
Tarihte bilinen ilk mahmeme kararı , Eski mezopotamya'da hüküm süren sümerlere aittir ve M:Ö. 2112-2095 yılları arasında yaşamış Ur-Nammu adlı Sümer kralı tarafından verilen bir karardır. Ur-Nammu Yasaları olarak bilinen bu belgeler, insanlık tarihindeki en eski yazılı yasalar arasında yer alır ve adaletin düzenlenmesinde önemli bir dönüm noktasıdır.
UR-NAMMU YASALARI VE İLK MAHMEME KARARI
Sümerler, yazının bulunması ve yerleşik toplulukların oluşmasıyla birlikte karmaşık bir toplum düzeni kurmuşlardı. Bu düzenin devamını sağlamak için hukuk kuralları büyük bir önem taşıyordu. Ur-Nammu'nun yasaları, bu ihtiyaçlara cevap vermek amacıyla ve toplumun düzenini sağlamayı amaçlamıştır. Ur-Nammu, adaleti gözeten ve halkı koruyan bir hükümdar olarak tanınmış, hazırlığı yasalar ile bu ünvanını pekiştirmiştir.
Bu yasaların kaydedildiği tabletlerde, toplumsal ilişkileri düzenleyen ve bireyler arası anlaşmazlıkları çözen çeşitli hükümler yer alır. En eski mahkeme kararı olarak kabul edilen bazı hükümler, şiddet, hırsızlık, cinayet gibi suçlara yönelik içermekteydi. örneği, bir kişiyi öldürenin cezası ise para cezası veya kölelik olabiliyordu. Bu cezalar, toplumda caydırıcılığı artırmayı ve sosyal düzeni korumayı amaçlamıştı.
MAHKEMELERİN İŞLEYİŞİ
Sümer toplumunda mahkemeler, kralın adaleti sağlamasındaki en önemli araçlardan biriydi. Mahkemelerde davalılar ve davacılar dinlenir, yazılı yasalar doğrultusunda kararlar verilirdi. Ur-Nammu Yasaları, mahkeme sürecinde nasıl davranılacağına dair de bilgiler verir. Mahkemede yalan yere tanıklık yapmak, ağır cezalara yol açabilirdi. Yasanın adaleti koruma amacı, toplumsal düzeni ve güvenliği sağlama amacını doğmuştur.
Ur-Nammu7nun kurduğu bu hukuk sistemi, insanlık tarihindeki ilk yasal düzenlemeler arasında kabul edilir ve bu bağlamda verilen mahkeme kararları da yazılı hukuk tarihinde çok önemli bir yere sahiptir. Bu yasalar, sonraki uygarlıkların hukuk sistemlerine de örnek olmuş, özellikle Babil Kralı Hammurabi'nin daha sonra ortaya koyduğu Hammurabi Kanunları ile büyük taşımıştır.
SONUÇ
Ur-Nammu'nun yasaları, insanlık tarihindeki ilk bilinen mahkeme kararlarını içermektedir. Bu kararlar, yazılı yasaların oluşturulması ve uygulanması açısından bir dönüm noktasıdır. Bu karaların amacı-toplumda adaleti sağlamak ve bireyler ardındaki ilişkileri düzeltmektir.
Günümüz hukuk sistemlerinin temelleri, bu tür eski hukuk metinlerine dayanmaktadır ve tarihteki ilk mahkeme kararı, adaletin insanlık tarihi boyunca nasıl evrildiğini anlamamıza katkı sağlamaktadır.
